DEVAM: 87. Erkeğin
Saçlarını Topuz Yaparak Namaz Kılması
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
سَلَمَةَ
حَدَّثَنَا
ابْنُ وَهْبٍ
عَنْ عَمْرِو
بْنِ الْحَارِثِ
أَنَّ
بُكَيْرًا
حَدَّثَهُ
أَنَّ كُرَيْبًا
مَوْلَى ابْنِ
عَبَّاسٍ
حَدَّثَهُ
أَنَّ عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ
عَبَّاسٍ
رَأَى عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ
الْحَارِثِ
يُصَلِّي
وَرَأْسُهُ
مَعْقُوصٌ
مِنْ
وَرَائِهِ
فَقَامَ
وَرَاءَهُ فَجَعَلَ
يَحُلُّهُ
وَأَقَرَّ
لَهُ الْآخَرُ
فَلَمَّا
انْصَرَفَ
أَقْبَلَ
إِلَى ابْنِ
عَبَّاسٍ
فَقَالَ مَا
لَكَ
وَرَأْسِي
قَالَ إِنِّي
سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
إِنَّمَا
مَثَلُ هَذَا
مَثَلُ
الَّذِي
يُصَلِّي
وَهُوَ مَكْتُوفٌ
İbn Abbas (r.a.)'ın
azatlı kölesi Kureyb'in rivayet ettiğine göre, Abdullah b. Abbas, Abdullah b.
El-Haris'i saçını arkasına toplanmış olduğu halde namaz kılarken görünce
arkasına durup başını çözmeye başlamış öbürü de (saçlarının çözülmesine müsaade
ederek) ona karşı çıkmamıştır. Abdullah b. el-Haris namazını bitirince İbn
Abbas'a dönerek; "Benim başımdan sana ne?" demiş (o da) şöyle cevap
vermiştir: Ben Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i; "Bu şekilde
(saçlar arkada toplu olarak) namaz kılan, elleri arkada bağlı olarak namaz
kılan kimse gibidir" buyururken işittim.
Diğer tahric: Müslim,
salat; Tirmizî, mevakît; Nesaî imame; ibn Mace, ikame; Darimî, salat; Ahmed b.
Hanbel, I, 457, IV, 122.
AÇIKLAMA: Bu hadis-i şerifte saçların da eller gibi
secdeye vararak secdeden nasibini alması edebî bir üslubla ifade
edilmiştir.Saçları enseye topuz yaparak namazda onları secdeden alıkoyan
kimsenin hali elleri arkada bağlı olarak ellerinin secdeden nasîb almasına
İmkan vermeyen kimsenin haline benzetilmiştir. Bir önceki hadis-i şerifte de
açıklandığı gibi, bu kimse saçlarının secde halinde yere dökülmesini önlemekle
saçların her telinin secdeye varmakla kazanacağı sevabdan mahrum kalacaktır.
Hadis-i
şerifte bu kadar saç telinin sahibine kazandıracağı sevab ellerin secdeye
varmakla kazanacağı sevaba denk tutulmuştur.
Nitekim
Resul-i Ekrem (s.a.v.); "ben yedi organ üzerinde secdeye varmakla
emrolundum. Eğer böyle emrolunmasaydım saçların secdeye varmasına engel
olurdum"[Ek
bilgi için bk. 646'nın açıklaması.] buyurmuştur.
Hanefî
fıkhına göre Bedayiü '-sanayi isimli meşhur eserde saçları arkaya toplayarak
namaz kılmanın mekruh olduğu ifade edilirken Hidaye isimli eserde de aynı
şekilde şu ifade geçmiştir: "Kişi saçını arkasında toplayamaz. Zira
Resul-İ Ekrem (s.a.v.) saçlarını arkaya topuz yaparak namaz kılmakta olan bir
kimseyi böyle namaz kılmaktan nehyetmiştir."
Netice
olarak bütün alimler kişinin elbisesinin eteklerini ve yenlerini toplayarak
namaz kılmaktan nehyedildiğinde görüş birliğine varmışlardır. Şafiî
alimlerinden İmam Nevevî; "Bu şekilde namaz kılmak kerahet-i tenzihiyye
ile mekruhtur" demiştir.[Avnu'l-ma'bud, II, 351]
Bu
mevzuda mezheb imamlarının görüşünü öğrenmek için bir evvelki hadisin açıklama
kısmına müracaat edilebilir.